Thị trường kinh doanh Việt Nam ngày càng phong phú và đa dạng với sự phát triển mạnh mẽ của nhiều ngành nghề kinh doanh khác nhau. Trong đó, hầu hết các lĩnh vực đều yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ quy định về đăng ký kinh doanh để đảm bảo hoạt động hợp pháp. Tuy nhiên, vẫn có một số ngành nghề được phép hoạt động mà không cần phải thực hiện thủ tục này.
Điều này khiến nhiều chủ kinh doanh lần đầu nảy sinh câu hỏi: Ngành nghề nào không cần đăng ký kinh doanh? Những trường hợp nào thì được miễn thủ tục này? Theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về khái niệm đăng ký kinh doanh, các ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh cùng điều kiện kinh doanh khi không đăng ký.
Căn cứ pháp lý về đăng ký kinh doanh
Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định chi tiết về việc thành lập, quản lý, và hoạt động của các loại hình doanh nghiệp như công ty TNHH, công ty cổ phần, và doanh nghiệp tư nhân.
Quyết định 27/2018/QĐ-TTg: Cung cấp hệ thống ngành kinh tế Việt Nam, được sử dụng trong hoạt động thống kê nhà nước.
Nghị định 01/2021/NĐ-CP: Hướng dẫn cụ thể về hồ sơ, thủ tục đăng ký doanh nghiệp và hộ kinh doanh, cũng như quản lý nhà nước về các vấn đề này.
Nghị định 39/2007/NĐ-CP: Quy định phạm vi hoạt động thương mại không cần đăng ký kinh doanh.
Nghị định 122/2021/NĐ-CP: Đưa ra các hình thức và mức xử phạt đối với vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư.
Ngành nghề, đăng ký kinh doanh là gì?
Trước khi đi vào tìm hiểu về trường hợp các ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh thì chúng ta cần phải biết ngành nghề và đăng ký doanh là gì. Đây là hai yếu tố quan trọng giúp chủ kinh doanh hoạt động đúng pháp luật, và tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho quá trình phát triển bền vững.
Ngành nghề kinh doanh là gì?
Ngành nghề kinh doanh là lĩnh vực mà doanh nghiệp tham gia vào các hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa hoặc dịch vụ trên thị trường với mục tiêu sinh lợi nhuận. Ngành nghề kinh doanh được xác định phụ thuộc vào chiến lược phát triển và mục tiêu đầu tư của chủ sở hữu.
Tại Việt Nam, hệ thống ngành, nghề kinh tế được quy định rõ ràng trong Quyết định 27/2018/QĐ-TTg, là cơ sở pháp lý để các doanh nghiệp lựa chọn và đăng ký mã ngành nghề phù hợp. Ngành nghề kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thông qua việc tạo ra giá trị và duy trì sự phát triển của thị trường.
Trong thời đại công nghiệp 4.0, các mô hình kinh doanh mới liên tục xuất hiện nhờ áp dụng công nghệ, đồng thời các kiến thức và kỹ năng trong lĩnh vực kinh doanh cũng nhanh chóng thay đổi. Điều này làm cho một số ngành nghề truyền thống dần biến mất, trong khi các ngành nghề mới không ngừng ra đời, đáp ứng nhu cầu thị trường và xu hướng phát triển của xã hội.
Đăng ký kinh doanh là gì?
Đăng ký kinh doanh là quá trình chính thức ghi nhận sự tồn tại của một chủ thể kinh doanh thông qua các văn bản pháp lý từ cơ quan nhà nước. Theo Luật Doanh nghiệp 2014, quy trình này được gọi là đăng ký kinh doanh; tuy nhiên, từ khi Luật Doanh nghiệp 2020 có hiệu lực, thuật ngữ này đã được thay đổi thành đăng ký doanh nghiệp.
Theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP, việc đăng ký doanh nghiệp bao gồm các bước cung cấp thông tin về doanh nghiệp mới thành lập hoặc các thay đổi liên quan đến thông tin đăng ký cho cơ quan có thẩm quyền. Các thông tin này sẽ được lưu trữ trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
Đăng ký doanh nghiệp không chỉ bao gồm việc thành lập doanh nghiệp mà còn bao gồm việc thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh và các nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. Hình thức đăng ký này cũng áp dụng cho hộ kinh doanh, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã, đảm bảo tính hợp pháp và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Tại sao cần phải đăng ký kinh doanh?
Đăng ký kinh doanh là một bước quan trọng không thể thiếu trong quá trình khởi nghiệp hoặc hoạt động thương mại. Việc thực hiện thủ tục này không chỉ giúp doanh nghiệp được công nhận một cách hợp pháp, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Trước hết, khi đăng ký kinh doanh, doanh nghiệp sẽ được nhà nước công nhận, điều này tạo điều kiện cho mọi hoạt động kinh doanh diễn ra minh bạch và hợp pháp. Sự bảo vệ từ pháp luật giúp chủ thể kinh doanh yên tâm hoạt động mà không lo ngại về các rủi ro pháp lý.
Hơn nữa, việc sở hữu giấy phép kinh doanh cũng củng cố lòng tin từ phía khách hàng. Một doanh nghiệp hoạt động theo quy định sẽ dễ dàng thu hút khách hàng hơn, vì họ có thể yên tâm về tính trách nhiệm và chất lượng dịch vụ. Điều này không chỉ nâng cao uy tín mà còn gia tăng cơ hội hợp tác với các nhà đầu tư, những người thường xem trọng sự hợp pháp trong hoạt động của doanh nghiệp.
Đăng ký kinh doanh cũng giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định pháp luật, từ đó tránh được các hình phạt không đáng có. Thêm vào đó, đây còn là cơ hội để doanh nghiệp thiết lập thương hiệu riêng, từ tên gọi cho đến logo, giúp phân biệt với các đối thủ trong cùng lĩnh vực.
Hầu như việc đăng ký doanh nghiệp là điều bắt buộc và cũng là một việc làm mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, một số ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh vẫn có thể hoạt động bình thường mà không vi phạm pháp luật. Theo dõi nội dung bên dưới để biết danh mục ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh.
Ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, một số cá nhân hoạt động thương mại độc lập, thường xuyên không cần phải thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh theo luật pháp hiện hành.
Cụ thể, Điều 3 của nghị định này xác định cá nhân tham gia vào các hoạt động mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ nhằm mục đích lợi nhuận, nhưng không được coi là “thương nhân” theo Luật Thương mại.
Những trường hợp ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh bao gồm:
- Buôn bán rong: Đây là hoạt động mua bán không cố định, có thể là bán hàng dạo hay vừa mua vừa bán, bao gồm cả việc phân phối sách báo, tạp chí từ những thương nhân có giấy phép.
- Buôn bán vặt: Những giao dịch nhỏ lẻ diễn ra có hoặc không có địa điểm cố định thuộc vào loại hình này.
- Bán quà vặt: Hình thức này liên quan đến việc cung cấp quà bánh, đồ ăn và đồ uống, cũng có thể diễn ra tại nhiều vị trí khác nhau.
- Buôn chuyến: Đây là việc mua hàng hóa theo từng lô từ nơi khác và bán cho các nhà buôn hoặc khách lẻ.
- Cung cấp dịch vụ nhỏ: Các dịch vụ như đánh giày, bán vé số, sửa chữa xe, cắt tóc, vẽ tranh và các hoạt động dịch vụ khác cũng không yêu cầu đăng ký kinh doanh.
Ngoài ra, còn nhiều hoạt động thương mại độc lập khác mà cá nhân có thể thực hiện mà không cần tuân thủ quy định về đăng ký.
Đối tượng nào không cần phải đăng ký kinh doanh?
Theo khoản 2 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, có một số đối tượng không cần phải đăng ký kinh doanh ngành nghề. Các trường hợp này bao gồm:
- Hộ gia đình hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp hoặc làm muối.
- Những người buôn bán hàng rong, quà vặt, hoặc buôn chuyến.
- Cá nhân kinh doanh lưu động hoặc theo hình thức thời vụ.
- Người cung cấp dịch vụ có thu nhập thấp.
Tuy nhiên, nếu hộ gia đình hoặc cá nhân kinh doanh ngành nghề thuộc danh mục đầu tư kinh doanh có điều kiện, họ vẫn phải thực hiện đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật. Đối với mức thu nhập thấp, từng địa phương sẽ có các quy định cụ thể dựa trên quyết định của thành phố trực thuộc Trung ương.
Lý do không cần đăng ký ngành nghề kinh doanh
Lý do không cần đăng ký ngành nghề kinh doanh là vì các ngành này thường có quy mô nhỏ, không tác động lớn đến nền kinh tế và xã hội. Đây thường là những hoạt động thương mại nhỏ lẻ, đáp ứng nhu cầu mưu sinh của những người lao động có thu nhập thấp.
Do không thuộc các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện như yêu cầu về an toàn, an ninh, hoặc bảo vệ môi trường, các ngành nghề này không bắt buộc phải đăng ký.
Ngoài ra, những hoạt động này thường gắn liền với truyền thống và tập quán lâu đời tại Việt Nam, như bán hàng rong hoặc dịch vụ nhỏ. Tuy nhiên, các cá nhân tham gia vẫn cần tuân thủ quy định pháp luật và sự quản lý của cơ quan nhà nước. Khi muốn mở rộng quy mô hoặc chuyển sang ngành nghề khác, thủ tục đăng ký kinh doanh là điều bắt buộc.
Điều kiện để kinh doanh khi không phải đăng ký kinh doanh
Mặc dù buôn bán các ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh, các cá nhân nhỏ lẻ vẫn phải tuân thủ một số điều kiện theo quy định của pháp luật. Cụ thể, họ phải đảm bảo các yêu cầu về an ninh trật tự, an toàn thực phẩm, và giữ gìn vệ sinh môi trường.
Ngoài ra, người kinh doanh cần tuân theo các quy hoạch và quy định của địa phương, đảm bảo trật tự đô thị tại khu vực hoạt động. Ví dụ, một số địa phương có những khu vực cấm bán hàng rong để tránh ùn tắc giao thông hoặc gây mất trật tự. Việc tuân thủ các quy định này giúp đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra hợp pháp và không ảnh hưởng đến cộng đồng xung quanh.
Ngoài các trường hợp không phải đăng ký kinh doanh theo quy định thì tất cả cá nhân, tổ chức kinh doanh các ngành nghề bắt buộc phải đăng ký kinh doanh.
Thuế Quang Huy – Tư vấn và hỗ trợ đăng ký kinh doanh nhanh chóng, trọn gói
Thành lập doanh nghiệp là bước khởi đầu đầy hứa hẹn nhưng cũng rất thử thách, đặc biệt với những nhà đầu tư lần đầu tiên. Việc tự mình thực hiện các thủ tục đăng ký kinh doanh thường gặp phải nhiều khó khăn.
Luật pháp liên quan đến đăng ký kinh doanh thường phức tạp và thay đổi liên tục. Nhà đầu tư mới thành lập doanh nghiệp thường thiếu hiểu biết về các quy định, dễ dẫn đến sai sót trong hồ sơ, gây lãng phí thời gian và công sức.
Để giúp bạn giải quyết những khó khăn trên, Thuế Quang Huy – đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ tư vấn và hỗ trợ đăng ký kinh doanh trọn gói – là lựa chọn tối ưu. Với đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm, am hiểu luật pháp và quy định, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn dịch vụ chuyên nghiệp, uy tín, nhanh chóng, và tối ưu chi phí.
Dịch vụ của Thuế Quang Huy đa dạng đáp ứng nhu cầu của nhiều doanh nghiệp, bao gồm:
Thành lập công ty và đăng ký kinh doanh hộ cá thể:
- Thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH)
- Thành lập công ty cổ phần (CP)
- Thành lập công ty vốn nước ngoài
- Đăng ký hộ kinh doanh cá thể
Dịch vụ thay đổi đăng ký kinh doanh:
- Thay đổi tên, địa chỉ công ty,
- Thay đổi vốn điều lệ của công ty
- Thay đổi người đại diện pháp luật, cổ đông sáng lập công ty CP, thành viên công ty TNHH
- Chuyển đổi loại hình doanh nghiệp
Cam kết dịch vụ đăng ký kinh doanh của Thuế Quang Huy:
- Dịch vụ nhanh chóng, trọn gói: Hoàn thành thủ tục đăng ký chỉ từ 3-4 ngày làm việc, không cần lo lắng về thủ tục rườm rà.
- Cam kết không phát sinh chi phí: Chi phí được báo trước rõ ràng, không có khoản nào ngoài thỏa thuận ban đầu, giúp an tâm về tài chính.
- Hỗ trợ tận tâm: Tư vấn từ khâu chuẩn bị hồ sơ đến khi nhận giấy phép, luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc.
- Tư vấn pháp lý miễn phí: Đội ngũ luật sư sẽ tư vấn miễn phí, giúp lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp và tuân thủ quy định pháp luật.
Với những cam kết vững chắc và dịch vụ chuyên nghiệp, Thuế Quang Huy là lựa chọn uy tín giúp doanh nghiệp khởi đầu thuận lợi và phát triển và bền vững.
Câu hỏi thường gặp về đăng ký kinh doanh
Trường hợp nào không phải đăng ký kinh doanh?
Các trường hợp cá nhân thuộc ngành nghề kinh doanh không cần điều kiện nằm trong danh sách không phải đăng ký kinh doanh, như:
- Hộ gia đình hoạt động sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và làm muối;
- Những cá nhân bán quà vặt, hay bán hàng rong;
- Những người buôn chuyến;
- Những cá nhân kinh doanh lưu động; kinh doanh theo thời vụ
- Những người làm ngành nghề dịch vụ có thu nhập thấp.
Tuy nhiên, nếu kinh doanh ngành nghề có điều kiện, những đối tượng kể trên vẫn bắt buộc đăng ký kinh doanh theo đúng quy định pháp luật.
Kinh doanh ngành nghề không cần đăng ký bị cấm hoạt động ở đâu?
Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, cá nhân kinh doanh ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh bị cấm hoạt động tại một số khu vực nhất định nhằm đảm bảo an ninh và trật tự. Cụ thể, các khu vực sau đây không được phép thực hiện hoạt động thương mại:
- Các điểm di tích lịch sử, khu danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng.
- Tổ chức quốc tế, cơ quan nhà nước, cơ quan ngoại giao.
- Vành đai an toàn của kho đạn dược, vật liệu nổ và doanh trại quân đội.
- Các cảng hàng không, cảng biển, cửa khẩu, sân ga, bến xe, bến tàu, bến phà và phương tiện vận chuyển.
- Các bệnh viện, trường học, cơ sở tôn giáo và tín ngưỡng.
- Lối ra vào khu chung cư, vỉa hè, lòng đường, ngõ hẻm, trừ những khu vực được phép.
- Tuyến đường, khu vực có biển cấm do UBND cấp tỉnh quy định.
Ngoài ra, cá nhân cũng không được phép kinh doanh tại khu vực thuộc quyền sử dụng của người khác mà không có sự đồng ý.
Mức xử phạt khi không đăng ký kinh doanh ngành nghề bắt buộc đối với hộ cá thể?
Theo khoản 1 Điều 62 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, hộ kinh doanh cá thể nếu không đăng ký thành lập trong trường hợp bắt buộc sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng. Ngoài ra, mức phạt tương tự cũng áp dụng cho một số hành vi vi phạm khác như:
- Cá nhân hoặc thành viên trong hộ gia đình đăng ký nhiều hơn một hộ kinh doanh.
- Thành lập hộ kinh doanh khi không đủ quyền làm điều đó.
- Không thực hiện việc cập nhật nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trong vòng 10 ngày kể từ khi có thay đổi.
Lưu ý, đây là mức phạt áp dụng cho cá nhân. Đối với tổ chức vi phạm mức phạt sẽ gấp đôi so với cá nhân theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển, việc hiểu rõ quy định về đăng ký kinh doanh là điều cần thiết để đảm bảo hoạt động hợp pháp và tránh vi phạm pháp luật. Theo quy định hiện hành, một số ngành nghề không cần đăng ký kinh doanh vẫn có thể hoạt động như buôn, bán nhỏ lẻ, hộ sản xuất các ngành nông, lâm, muối,…
Tuy nhiên, với những ngành nghề bắt buộc đăng ký, việc làm thủ tục đúng cách là điều cần thiết để tránh các rủi ro pháp lý không mong muốn. Nếu đang băn khoăn về quy trình đăng ký kinh doanh hoặc muốn tối ưu hóa thời gian và công sức, hãy liên hệ với Thuế Quang Huy. Đội ngũ tư vấn luôn sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng!