Gần đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định 73/2024/NĐ-CP, trong đó điều chỉnh mức lương cơ sở cho viên chức nhà nước lên 2,34 triệu đồng/tháng(1). Cùng với nền kinh tế ngày càng phát triển và cơ hội việc làm mở rộng, nhiều viên chức Nhà nước hiện có đủ năng lực tài chính để quản lý và phát triển kinh doanh.
Tuy nhiên, liệu viên chức có được thành lập doanh nghiệp không? Vấn đề này liên quan mật thiết đến quy định về trách nhiệm, giới hạn và mâu thuẫn quyền lợi cá nhân và tổ chức kinh doanh. Trong bài viết này, Thuế Quang Huy sẽ giới thiệu chi tiết về các điều khoản và quy định hiện hành, giúp bạn hiểu rõ hơn về khả năng và các điều kiện thành lập và điều hành doanh nghiệp. Tìm hiểu ngay!
Căn cứ pháp lý:
- Luật Viên chức 2010, số 58/2010/QH12: Cung cấp khái niệm viên chức và các quyền lợi, nghĩa vụ của viên chức Nhà nước.
- Luật Doanh nghiệp 2020, số 59/2020/QH14: Quy định rõ viên chức có được thành lập doanh nghiệp không.
- Luật Phòng, chống tham nhũng 2018, số 36/2018/QH14: Quy định về các điều kiện thành lập và góp vốn doanh nghiệp đối với viên chức Nhà nước.
Khái niệm về viên chức theo quy định pháp luật
Viên chức là ai?
Viên chức Nhà nước là những công dân Việt Nam được tuyển dụng vào các vị trí công việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập, nhằm phục vụ lợi ích cộng đồng. Định nghĩa này được quy định rõ trong Điều 2 Luật viên chức số 58/2010/QH12 của Quốc hội Việt Nam. Các viên chức này làm việc dưới hình thức hợp đồng lao động và nhận lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập, theo các quy định pháp luật hiện hành.
Viên chức thường được tuyển dụng theo các vị trí công việc cụ thể, có chế độ làm việc ổn định, và được bảo đảm các quyền lợi và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Họ cũng phải tuân thủ nghiêm các quy định về đạo đức nghề nghiệp và các nguyên tắc độc lập, trung thực, công khai, minh bạch trong công việc.
Mỗi viên chức đều đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chính sách, nhiệm vụ của nhà nước, đồng thời đóng góp vào sự phát triển và hoạt động ổn định của hệ thống hành chính công. Các quyền lợi và nghĩa vụ của viên chức được bảo vệ và quy định một cách cụ thể để đảm bảo công bằng và minh bạch trong hoạt động quản lý công.
Quyền của viên chức về hoạt động kinh doanh ngoài thời gian quy định
Theo quy định tại Điều 14 Luật viên chức 2010, nhằm thúc đẩy sự minh bạch, tính hiệu quả trong việc thực hiện nhiệm vụ trong ngành công vụ, viên chức có cơ hội phát triển cá nhân và chuyên môn hợp lý ngoài giờ làm việc chính thức. Cụ thể như sau:
- Viên chức được phép thực hiện các hoạt động nghề nghiệp ngoài giờ làm việc quy định trong hợp đồng lao động, trừ khi có quy định khác của pháp luật.
- Viên chức có thể ký kết hợp đồng làm việc tạm thời, làm việc với cơ quan, tổ chức khác mà pháp luật không cấm, nhưng phải hoàn thành nhiệm vụ được giao và có sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
- Viên chức có quyền góp vốn nhưng không được tham gia quản lý hoặc điều hành các công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư, trừ khi có quy định khác trong các lĩnh vực chuyên ngành.
Viên chức có được thành lập doanh nghiệp không?
Để trả lời câu hỏi “Viên chức có được thành lập doanh nghiệp không”, ta có thể căn cứ vào quy định tại Khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020. Cụ thể viên chức thuộc nhóm đối tượng không được phép thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam.
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi và hạn chế của họ trong kinh doanh, Thuế Quang Huy đã tổng hợp các quy định pháp luật liên quan đến việc thành lập doanh nghiệp của viên chức và người thân viên chức dưới đây. Cùng tìm hiểu nhé.
Đối với viên chức
- Theo Khoản 3 Điều 14 Luật Viên chức 2010, viên chức không được tham gia quản lý hoặc điều hành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện/trường học/tổ chức nghiên cứu khoa học tư nhân.
- Theo quy định tại Điều 20 Luật Cán bộ, công chức 2008, cán bộ, công chức không được làm những việc liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự mà được quy định tại Luật phòng, chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và những việc khác theo quy định của pháp luật.
Như vậy, trong một số trường hợp đặc biệt, viên chức có thể tham gia góp vốn nhưng không được thành lập doanh nghiệp. Quy định này nhằm đảm bảo sự minh bạch và tránh xung đột lợi ích trong quá trình thực hiện nhiệm vụ công vụ.
Đối với người thân viên chức
Khoản 4,5,6 Điều 20 Luật phòng chống tham nhũng 2018 quy định rõ về các trường hợp lưu ý đối với người thân của viên chức như sau:
- Người đứng đầu và cấp phó của cơ quan, tổ chức không được bố trí vợ/chồng, bố, mẹ, con, anh/chị/em ruột giữ các chức vụ liên quan đến tổ chức nhân sự, kế toán, thủ quỹ, thủ kho trong đơn vị của mình.
- Người đứng đầu và cấp phó của cơ quan nhà nước không được để vợ/chồng, bố, mẹ, con cái kinh doanh trong những ngành nghề thuộc lĩnh vực mà họ trực tiếp quản lý tại cơ quan.
- Các lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước (như thành viên Hội đồng quản trị, Chủ tịch công ty, Tổng giám đốc) không được ký kết hợp đồng với các doanh nghiệp thuộc sở hữu của người thân (vợ/chồng, bố, mẹ, con, anh/chị/em ruột). Đồng thời, các doanh nghiệp này không được tham gia đấu thầu tại doanh nghiệp nhà nước đó.
Tại sao viên chức không được thành lập doanh nghiệp?
Viên chức không được thành lập doanh nghiệp khi giữ các chức vụ quan trọng trong cơ quan nhà nước. Vậy tại sao viên chức không được thành lập doanh nghiệp? Đó là do quy định này nhằm ngăn ngừa việc viên chức lạm dụng quyền lực và nhiệm vụ công để tư lợi cá nhân, có hành vi tham nhũng hoặc nhận hối lộ. Từ đó, giúp đảm bảo sự minh bạch và công bằng trong công tác quản lý nhà nước.
Ví dụ, nếu một viên chức quản lý lĩnh vực xây dựng cũng thành lập công ty xây dựng riêng, họ có thể sử dụng thông tin và nguồn lực từ cơ quan nhà nước để ưu tiên cho công ty của mình. Điều này không chỉ tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh mà còn dẫn đến việc sử dụng sai nguồn lực nhà nước và vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Cán bộ, công chức, viên chức được phép mua cổ phần, góp vốn vào doanh nghiệp không?
Đối với các cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước, có thể mua cổ phần hoặc góp vốn vào doanh nghiệp trừ các trường hợp sau:
- Khoản 3 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định các tổ chức, cá nhân không có quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp vào công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, bao gồm:
- Cơ quan nhà nước và đơn vị lực lượng vũ trang.
- Đối tượng bị cấm góp vốn vào doanh nghiệp theo quy định của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức, Luật Phòng, chống tham nhũng.
- Người đứng đầu và cấp phó của cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực mà họ quản lý nhà nước hoặc để người thân kinh doanh trong ngành, nghề mà họ quản lý (theo quy định tại Khoản 4 Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018).
Điều kiện để viên chức tham gia góp vốn, mua cổ phần doanh nghiệp
Như đã nhắc đến ở trên, viên chức không được phép thành lập doanh nghiệp, nhưng có thể tham gia góp vốn, mua cổ phần hoặc đầu tư vào các công ty nếu tuân thủ các điều kiện sau:
Không tham gia vào các hoạt động quản lý hay điều hành công ty ngoài sở hữu Nhà nước.
Nếu viên chức là người đứng đầu cơ quan nhà nước, không được phép góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực mà họ đang trực tiếp quản lý.
Đối với các loại hình doanh nghiệp:
- Công ty Cổ Phần: Viên chức được phép tham gia với tư cách cổ đông góp vốn.
- Công ty Hợp Danh: Viên chức chỉ có thể tham gia với tư cách là thành viên hợp vốn cá nhân.
- Công ty TNHH: Viên chức không được phép góp vốn vào loại hình doanh nghiệp này.
Việc đăng ký thành lập hay góp vốn, mua cổ phần doanh nghiệp của viên chức được quy định chặt chẽ nhằm ngăn ngừa xung đột lợi ích và bảo đảm tính minh bạch. Nếu bạn cần hỗ trợ trong việc tuân thủ các quy định này và tối ưu hóa cơ hội đầu tư, Thuế Quang Huy cung cấp dịch vụ tư vấn thành lập doanh nghiệp chuyên nghiệp, giúp bạn thực hiện các thủ tục pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Tư vấn thành lập doanh nghiệp uy tín tại Thuế Quang Huy
Thuế Quang Huy, với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn thuế và thành lập doanh nghiệp, đã khẳng định được vị thế vững chắc trên thị trường. Chúng tôi tự hào đã hỗ trợ hàng ngàn doanh nghiệp đa dạng các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, khởi đầu thuận lợi và phát triển bền vững. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Thuế Quang Huy cam kết cung cấp dịch vụ thành lập doanh nghiệp chất lượng cao, đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong mọi quy trình.
Đội ngũ chuyên gia Thuế Quang Huy không chỉ giúp bạn hoàn thành mọi thủ tục pháp lý mà còn tư vấn chiến lược kinh doanh, giúp các doanh nghiệp mới tạo dựng nền tảng vững chắc để phát triển. Chúng tôi hiểu rằng mỗi doanh nghiệp đều có những yêu cầu và mục tiêu riêng, do đó, chúng tôi luôn nỗ lực cập nhật kiến thức, nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của từng khách hàng.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ thành lập doanh nghiệp trọn gói với mức giá hợp lý từ 1.500.000 đồng, với thời gian xử lý chỉ trong vòng 3-5 ngày làm việc. Trong đó đã bao gồm các khoản sau:
- Phí dịch vụ thành lập công ty của Thuế Quang Huy: 450.000 đồng.
- Lệ phí nộp cho sở Kế hoạch và Đầu tư: 300.000 đồng.
- Lệ phí khắc dấu công ty: 450.000 đồng.
- Lệ phí ủy quyền cho Nhân viên Quang Huy nhận giấy phép kinh doanh: 300.000 đồng.
Dưới đây là những cam kết đối với khách hàng sử dụng dịch vụ tại Thuế Quang Huy:
- Chất lượng và chuyên nghiệp: Đảm bảo hồ sơ được chuẩn bị chính xác, tuân thủ đúng quy định pháp luật, giúp doanh nghiệp nhanh chóng hoàn tất thủ tục.
- Tiết kiệm thời gian: Thời gian xử lý hồ sơ nhanh chóng, trong vòng 3-5 ngày làm việc, giúp khách hàng sớm đi vào hoạt động.
- Minh bạch và rõ ràng: Mọi chi phí và quy trình đều được công khai, minh bạch, không phát sinh thêm chi phí ngoài hợp đồng.
- Hỗ trợ toàn diện: Không chỉ hỗ trợ trong giai đoạn thành lập, chúng tôi còn cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý, kế toán, thuế và hợp đồng, giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả.
- Giao nhận tận nơi: Thuế Quang Huy cung cấp dịch vụ giao nhận hồ sơ tận nơi, giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và công sức.
Những câu hỏi về thành lập doanh nghiệp thường gặp
Viên chức được làm giám đốc doanh nghiệp không?
Theo quy định tại khoản 3 Điều 14 Luật Viên chức, viên chức có quyền góp vốn vào doanh nghiệp nhưng không được tham gia vào việc quản lý hay điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư. Điều này có nghĩa là viên chức chỉ có thể đóng vai trò như một nhà đầu tư thụ động mà không được tham gia vào các hoạt động quản lý hàng ngày của doanh nghiệp.
Điểm b khoản 2 Điều 20 Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 cũng nêu rõ, viên chức không được phép thành lập, quản lý hay điều hành doanh nghiệp, bao gồm doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh.
Do đó, viên chức không được làm giám đốc doanh nghiệp theo các quy định hiện hành của pháp luật.
Đối tượng nào không có quyền thành lập doanh nghiệp?
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020, những đối tượng không có quyền thành lập doanh nghiệp bao gồm:
- Cơ quan nhà nước và đơn vị lực lượng vũ trang sử dụng tài sản nhà nước để kinh doanh thu lợi riêng;
- Cán bộ, công chức, viên chức;
- Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp trong Quân đội và Công an, trừ những người đại diện theo ủy quyền của Nhà nước;
- Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp nhà nước; người chưa thành niên, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự; người đang chịu án hoặc bị cấm đảm nhiệm chức vụ; và các tổ chức bị cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật.
Nhân viên nhà nước có được mở công ty không?
Theo Luật Doanh nghiệp 2020 và Luật Viên chức 2010, nhân viên nhà nước không được phép thành lập công ty, bao gồm cả các loại hình doanh nghiệp như công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, hoặc hợp danh.
Giáo viên, giảng viên có được thành lập doanh nghiệp không?
Theo quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 và Luật Viên chức 2010, giáo viên, giảng viên thuộc biên chế, làm việc toàn thời gian trong các cơ quan giáo dục công lập, được coi là viên chức. Theo đó, những người này không được phép thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam.
Vi phạm quy định này có thể dẫn đến xử phạt hành chính từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng, theo quy định của Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Do đó, nếu là giáo viên, giảng viên và là viên chức, bạn không được phép thành lập doanh nghiệp, vi phạm sẽ chịu xử phạt hành chính như quy định.
Công chức có được kinh doanh hộ cá thể không?
Theo Điều 18,19 Luật Cán bộ, công chức 2008 và Luật Phòng chống tham nhũng 2018, cán bộ công chức có được kinh doanh hộ cá thể, trừ trường hợp hoạt động này gây ảnh hưởng đến uy tín, bí mật của nhà nước.
Điều 20 của Luật Phòng chống tham nhũng cụ thể cho phép cán bộ công chức thành lập và quản lý doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ khi có quy định khác của pháp luật. Do đó, nếu không vi phạm các quy định về đạo đức công vụ và bí mật nhà nước, cán bộ công chức vẫn có thể đăng ký thành lập hộ kinh doanh để tiến hành hoạt động kinh doanh cá nhân.
Như vậy, bài viết trên đây đã giải đáp chi tiết cho câu hỏi: Viên chức có được thành lập doanh nghiệp không và các quy định liên quan. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ tư vấn về các quy định liên quan đến thành lập doanh nghiệp, Thuế Quang Huy là đối tác đáng tin cậy.
Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn thuế và dịch vụ thành lập doanh nghiệp, Thuế Quang Huy cam kết mang đến cho khách hàng sự hỗ trợ toàn diện và giải pháp hiệu quả nhất. Hãy liên hệ với Thuế Quang Huy ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và khởi đầu kinh doanh thành công và bền vững.
*Nguồn tham khảo:
(1): https://baochinhphu.vn/tang-luong-co-so-len-muc-234-trieu-dong-thang-tu-01-7-2024-102240701113637498.htm
