Phát hành cổ phiếu là một trong những phương thức huy động vốn phổ biến và hiệu quả, được nhiều doanh nghiệp lựa chọn nhằm gia tăng nguồn lực tài chính, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, không phải mọi loại hình doanh nghiệp đều có quyền phát hành cổ phiếu ra công chúng.
Việc phát hành cổ phiếu được quy định nghiêm ngặt theo luật pháp, nhằm bảo vệ lợi ích của các nhà đầu tư cũng như đảm bảo sự minh bạch trên thị trường tài chính.
Vậy, doanh nghiệp nào được phát hành cổ phiếu? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về khái niệm chứng khoán, cổ phiếu, các loại cổ phiếu, loại hình doanh nghiệp được phát hành cổ phiếu và điều kiện cần thiết.
Tìm hiểu về chứng khoán và cổ phiếu
Chứng khoán và cổ phiếu là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt khi nhắc đến các phương thức huy động vốn của doanh nghiệp. Vậy, chứng khoán và cổ phiếu khác nhau như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn qua nội dung sau.
Chứng khoán là gì?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019, chứng khoán là một loại tài sản, thường dưới dạng giấy tờ có giá trị, xác nhận quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản hoặc phần vốn của công ty hoặc tổ chức phát hành.
Chứng khoán có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, như chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Các loại chứng khoán phổ biến bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng quyền, chứng khoán phái sinh, và nhiều loại khác.
Chúng được xem là hàng hóa trừu tượng có thể giao dịch, thay thế lẫn nhau và đại diện cho một giá trị tài chính. Từ đó, chứng khoán trở thành phương tiện quan trọng trong việc huy động vốn trên thị trường tài chính.
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của người nắm giữ đối với một phần vốn của công ty phát hành. Theo Luật Chứng khoán 2019 và Luật Doanh nghiệp 2020, cổ phiếu có thể tồn tại dưới dạng chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử do công ty Cổ phần phát hành.
Khi một cá nhân hoặc tổ chức sở hữu cổ phiếu của một công ty, họ trở thành cổ đông và có quyền lợi tương ứng với số cổ phần đó, chẳng hạn như quyền tham gia biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông hoặc nhận cổ tức.
Ví dụ, nếu một công ty phát hành 1 triệu cổ phần và nhà đầu tư sở hữu 10,000 cổ phiếu, thì người đó là cổ đông và nắm giữ 1% vốn điều lệ của công ty.
Phát hành cổ phiếu là gì?
Phát hành cổ phiếu là hoạt động nhằm huy động vốn điều lệ của công ty cổ phần, cho phép doanh nghiệp mở rộng nguồn tài chính thông qua việc bán cổ phần. Khi một công ty phát hành cổ phiếu, họ tạo ra một lượng cổ phần mới và bán cho các nhà đầu tư. Công ty cổ phần có thể phát hành cổ phiếu lần đầu (IPO) hoặc phát hành thêm cổ phiếu để tăng vốn.
Những người mua cổ phiếu sẽ trở thành cổ đông của công ty, sở hữu một phần vốn cổ phần, và được cấp chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu thông qua cổ phiếu, bút toán ghi sổ, hoặc dữ liệu điện tử.
Ví dụ, giả sử một công ty muốn mở rộng hoạt động kinh doanh và cần huy động 10 tỷ đồng. Họ có thể phát hành 1 triệu cổ phần với giá 10,000 đồng mỗi cổ phần. Khi các nhà đầu tư mua cổ phiếu, công ty sẽ thu về số vốn cần thiết, và những người mua sẽ trở thành cổ đông. Mỗi cổ đông có quyền lợi tương ứng với số lượng cổ phiếu mà họ sở hữu, bao gồm quyền bỏ phiếu trong các quyết sách quan trọng và nhận cổ tức khi công ty có lợi nhuận.
Số lượng cổ phiếu mà một công ty có thể phát hành được giới hạn bởi quy định pháp lý, nhằm bảo vệ quyền lợi của các cổ đông và tránh pha loãng cổ phần, tức giảm giá trị cổ phiếu của các cổ đông hiện hữu.
Đặc điểm của cổ phiếu
Cổ phiếu có một số đặc điểm quan trọng mà nhà đầu tư cần nắm rõ trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán:
- Không đảm bảo hoàn vốn và không có thời hạn cụ thể: Khi mua cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ đang nắm giữ phần vốn trong công ty, mà không có cam kết về việc hoàn lại vốn. Điều này có nghĩa là ngay cả khi doanh nghiệp phá sản, nhà đầu tư cũng không được đảm bảo sẽ nhận lại số tiền đã bỏ ra.
- Cổ tức không cố định: Lợi nhuận mà cổ đông nhận được từ cổ phiếu, hay còn gọi là cổ tức, không có mức cố định. Cổ tức phụ thuộc vào kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Nếu công ty làm ăn tốt, cổ tức sẽ cao, ngược lại, khi doanh nghiệp gặp khó khăn, cổ tức sẽ giảm, thậm chí không có.
- Giá cổ phiếu biến động: Giá trị cổ phiếu liên tục thay đổi dựa trên nhiều yếu tố như tình hình kinh tế, môi trường kinh doanh, chính sách công ty và các sự kiện lớn. Điều này làm cho việc đầu tư cổ phiếu trở nên rủi ro nhưng cũng mang lại cơ hội lợi nhuận lớn nếu biết nắm bắt thị trường.
- Tính thanh khoản cao: Cổ phiếu là một trong những loại tài sản có tính thanh khoản tốt nhất, tức nhà đầu tư có thể dễ dàng mua hoặc bán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán để chuyển thành tiền mặt khi cần.
- Tính lưu thông: Ngoài khả năng chuyển đổi dễ dàng thành tiền, cổ phiếu còn có thể được chuyển nhượng hoặc chia tách cho người khác theo ý muốn của cổ đông. Điều này làm cho cổ phiếu trở thành tài sản lưu động cao.
- Rủi ro cao: Đầu tư vào cổ phiếu đồng nghĩa với việc đối mặt với những rủi ro lớn. Giá cổ phiếu có thể giảm mạnh đột ngột, gây thua lỗ cho nhà đầu tư nếu không chọn đúng thời điểm mua hoặc bán.
- Tính tư bản giả: Cổ phiếu không phải là tiền mặt nhưng có giá trị tương đương và có thể sử dụng trong các giao dịch, thanh toán, hoặc làm phương tiện đầu tư.
Phân biệt các loại cổ phiếu
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu không chỉ có một loại duy nhất mà được phân chia thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và quyền lợi riêng. Để hiểu rõ hơn, hãy phân biệt các loại cổ phiếu hiện nay.
Theo hình thức sở hữu
Cổ phiếu có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí, trong đó phân chia theo hình thức sở hữu là một dạng phổ biến. Dưới đây là ba loại cổ phiếu chính dựa trên hình thức sở hữu:
Cổ phiếu thường
Cổ phiếu thường, hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông, là loại cổ phiếu phổ biến nhất mà các cổ đông của doanh nghiệp thường nắm giữ. Chủ sở hữu cổ phiếu này có quyền nhận cổ tức và tham gia vào việc quyết định các chính sách quan trọng của công ty thông qua việc bỏ phiếu trong các cuộc họp cổ đông. Đa phần các cổ phiếu giao dịch trên thị trường hiện nay thuộc loại cổ phiếu này.
Cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi mang lại cho người sở hữu một số đặc quyền so với cổ phiếu thường, nhưng cũng có những hạn chế. Có 5 loại cổ phiếu ưu đãi phổ biến:
- Cổ phiếu ưu đãi thông thường: Người sở hữu được hưởng cổ tức cao hơn và có quyền biểu quyết nhiều hơn.
- Cổ phiếu ưu đãi tích lũy: Đảm bảo cổ tức được trả ngay cả khi công ty gặp khó khăn, số cổ tức chưa trả sẽ được tích lũy và trả sau.
- Cổ phiếu ưu đãi tham dự: Chủ sở hữu nhận thêm cổ tức nếu doanh nghiệp có kết quả kinh doanh tốt.
- Cổ phiếu ưu đãi có thể mua lại: Doanh nghiệp có quyền mua lại loại cổ phiếu này bất cứ lúc nào.
- Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi: Cho phép người sở hữu chuyển đổi sang các loại cổ phiếu khác, chẳng hạn như cổ phiếu thường.
Cổ phiếu quỹ
Đây là cổ phiếu được doanh nghiệp phát hành và sau đó mua lại từ thị trường. Lượng cổ phiếu này không được tính vào cổ phiếu lưu hành.
Ví dụ, nếu công ty phát hành 1 triệu cổ phiếu và mua lại 200,000 cổ phiếu, thì lượng cổ phiếu lưu hành chỉ còn 800,000. Cổ phiếu quỹ thường được mua lại để phục vụ các mục đích như phát hành cho nhân viên (ESOP) hoặc bình ổn giá cổ phiếu khi thị trường biến động.
Theo đối tượng sở hữu
Cổ phiếu theo đối tượng sở hữu được chia thành hai loại:
- Cổ phiếu ghi danh: Đây là loại cổ phiếu có ghi rõ tên người sở hữu. Khi chuyển nhượng, cần tuân thủ các thủ tục pháp lý quy định, nên quá trình chuyển nhượng phức tạp hơn.
- Cổ phiếu vô danh: Loại cổ phiếu này không gắn liền với tên cá nhân cụ thể, cho phép nhà đầu tư chuyển nhượng một cách tự do mà không phải thực hiện các quy trình pháp lý phức tạp.
Khi đã hiểu rõ về cổ phiếu, hãy theo dõi phần nội dung tiếp theo để biết doanh nghiệp nào được phát hành cổ phiếu. Đây là yếu tố quan trọng đối với các nhà đầu tư khởi nghiệp đang cân nhắc chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp.
Doanh nghiệp nào được phát hành cổ phiếu?
Theo quy định của Luật Chứng khoán 2019 và Luật Doanh nghiệp 2020, chỉ có công ty cổ phần mới được phép phát hành cổ phiếu. Mô hình công ty cổ phần tập trung nhiều nguồn vốn từ các cổ đông khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn linh hoạt và hiệu quả.
Trong quá trình hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp này thường có nhu cầu vốn lớn để mở rộng và phát triển. Để đáp ứng nhu cầu đó, công ty cổ phần có thể huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu, trái phiếu, hoặc mời gọi các khoản đầu tư từ bên ngoài, giúp tăng cường nguồn lực tài chính cần thiết.
Như vậy, với thắc mắc “Loại hình công ty nào được phát hành cổ phiếu?” Câu trả lời chính là Công ty Cổ Phần.
Ngoài ra, với trường hợp các loại hình doanh nghiệp KHÔNG được phát hành cổ phiếu, cụ thể:
- Công ty hợp danh: Không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào (Khoản 3 Điều 177).
- Doanh nghiệp tư nhân: Cũng không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào (Khoản 2 Điều 118).
- Công ty TNHH:
- Không được phát hành cổ phần, ngoại trừ trường hợp chuyển đổi thành công ty cổ phần.
- Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên có quyền phát hành trái phiếu, nhưng phải tuân thủ các quy định liên quan trong Luật Doanh nghiệp 2020 (Khoản 3, 4 Điều 46 và Khoản 3, 4 Điều 74).
Tuy nhiên, các loại hình doanh nghiệp này có thể phát hành cổ phiếu khi thực hiện chuyển đổi sang công ty cổ phần, ngoại trừ công ty hợp danh. Để hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình này, Thuế Quang Huy cung cấp dịch vụ chuyển đổi loại hình công ty nhanh chóng và chuyên nghiệp. Hãy liên hệ với chúng tôi để nhận tư vấn chi tiết!
Các hình thức phát hành cổ phiếu
Doanh nghiệp được phát hành cổ phiếu là rất cần thiết trong việc huy động vốn. Có nhiều hình thức phát hành cổ phiếu khác nhau, mỗi loại phù hợp với từng chiến lược kinh doanh và nhu cầu tài chính của doanh nghiệp.
Chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu
Hình thức chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu cho phép công ty tăng cường số lượng cổ phần và mời gọi tất cả các cổ đông hiện tại tham gia mua thêm cổ phần theo tỷ lệ sở hữu hiện có của họ.
Quyết định này thường do Hội đồng quản trị đề xuất, bao gồm thông tin về loại cổ phần, tổng số lượng cổ phần được chào bán, và giá bán cho cổ đông. Giá cổ phần chào bán có thể thấp hơn giá thị trường tại thời điểm chào bán hoặc giá trị ghi trong sổ sách.
Ví dụ: Công ty Y có tổng cộng 500 cổ phần và quyết định chào bán 100 cổ phần cho cổ đông hiện hữu. Các cổ đông có tỷ lệ sở hữu như sau: Cổ đông 1 nắm 40%, Cổ đông 2 nắm 30%, Cổ đông 3 nắm 20%, và Cổ đông 4 nắm 10%. Số cổ phần chào bán sẽ được phân phối như sau:
- Cổ đông 1: 40% * 100 = 40 cổ phần
- Cổ đông 2: 30% * 100 = 30 cổ phần
- Cổ đông 3: 20% * 100 = 20 cổ phần
- Cổ đông 4: 10% * 100 = 10 cổ phần
Chào bán cổ phiếu riêng lẻ
Chào bán cổ phần riêng lẻ là phương thức mà công ty cổ phần sử dụng để tăng vốn điều lệ thông qua việc phát hành thêm cổ phần. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 125 Luật Doanh nghiệp 2020, hình thức này phải đáp ứng hai điều kiện: không được thực hiện qua phương tiện thông tin đại chúng và chỉ chào bán cho dưới 100 nhà đầu tư, không phân biệt giữa nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp.
Ví dụ, một công ty cổ phần như XYZ có 50 cổ đông. Khi công ty quyết định phát hành thêm 1.000 cổ phần và chào bán cho 30 nhà đầu tư mới, điều này được coi là chào bán cổ phần riêng lẻ.
Chào bán cổ phiếu ra công chúng
Chào bán cổ phiếu ra công chúng là hình thức phát hành cổ phiếu cho nhiều nhà đầu tư, trong đó cổ phiếu được bán rộng rãi và có thể chuyển nhượng. Theo quy định tại Việt Nam, việc chào bán này phải được cơ quan quản lý chứng khoán cấp phép và tuân thủ các quy định chặt chẽ về pháp luật.
Cổ phiếu sau khi phát hành sẽ được niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán nếu đáp ứng các điều kiện niêm yết. Các phương thức chào bán gồm chào bán qua phương tiện thông tin đại chúng hoặc cho từ 100 nhà đầu tư trở lên.
Ví dụ: Công ty A muốn huy động vốn, đã quyết định chào bán 500.000 cổ phiếu ra công chúng thông qua các phương tiện truyền thông. Sau khi được cấp phép, cổ phiếu của công ty A sẽ được niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
Điều kiện để doanh nghiệp được phát hành cổ phiếu
Để doanh nghiệp được phép phát hành cổ phiếu, cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Loại hình doanh nghiệp: Doanh nghiệp phải là công ty cổ phần.
- Vốn điều lệ: Vốn đăng ký điều lệ đã đóng góp phải đạt từ 30 tỷ đồng trở lên, dựa trên giá trị ghi nhận trong sổ sách kế toán.
- Hoạt động kinh doanh: Doanh nghiệp phải có lãi trong hai năm liên tiếp trước thời điểm đăng ký chào bán, không có lỗ lũy kế đến thời điểm đăng ký.
- Kế hoạch phát hành và sử dụng vốn: Doanh nghiệp cần có kế hoạch phát hành cổ phiếu và sử dụng vốn thu được, kế hoạch này phải được thông qua bởi Đại hội cổ đông.
- Phân phối cổ phiếu: Ít nhất 15% cổ phiếu có quyền biểu quyết phải được bán cho tối thiểu 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nếu vốn điều lệ của doanh nghiệp dưới 1.000 tỷ đồng. Đối với doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10%.
- Cam kết của cổ đông lớn: Cổ đông lớn trước thời điểm chào bán phải cam kết cùng giữ ít nhất 20% vốn điều lệ trong vòng một năm sau khi đợt chào bán kết thúc.
- Trạng thái pháp lý: Tổ chức phát hành không được phạm tội hình sự hoặc đã bị kết án về các tội liên quan đến kinh tế mà chưa được xóa án tích.
- Tư vấn chứng khoán: Hồ sơ đăng ký chào bán phải được tư vấn bởi công ty chứng khoán, trừ khi doanh nghiệp phát hành là công ty chứng khoán.
- Niêm yết cổ phiếu: Doanh nghiệp phải cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán sau khi chào bán.
- Tài khoản phong tỏa: Phải mở tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu trong đợt chào bán.
Nếu doanh nghiệp đang hướng tới việc phát hành cổ phiếu, việc thành lập công ty cổ phần hoặc chuyển đổi sang loại hình này là bước quan trọng. Dịch vụ của Thuế Quang Huy sẽ hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp trong quá trình này, từ việc tư vấn pháp lý đến thực hiện các thủ tục cần thiết.
Thuế Quang Huy – Hỗ trợ chuyển đổi và thành lập công ty cổ phần trọn gói
Thuế Quang Huy là một công ty có hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán, pháp lý. Chúng tôi đã trở thành đối tác tin cậy của hơn 1000+ doanh nghiệp trên toàn quốc, đồng hành cùng nhiều dự án quan trọng.
Với đội ngũ chuyên viên tận tâm, giàu kinh nghiệm, Thuế Quang Huy cam kết mang đến những giải pháp tối ưu, giúp khách hàng tiết kiệm chi phí và thời gian khi thành lập và vận hành doanh nghiệp.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ đăng ký thành lập công ty trọn gói và tư vấn toàn diện về thuế, kế toán, tài chính và quản trị rủi ro, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, tối đa hóa lợi nhuận.
Đặc biệt, Thuế Quang Huy còn chuyên cung cấp dịch vụ chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra nhanh chóng, chính xác và tuân thủ pháp luật.
Chi phí dịch vụ thành lập công ty cổ phần của Thuế Quang Huy:
| Gói Dịch Vụ | Tổng Chi Phí | Thời Gian Hoàn Thành | Mô Tả Dịch Vụ |
| Gói Cơ Bản | 1.500.000 VNĐ | 3 ngày | Tư vấn tên, địa chỉ, ngành nghề, vốn. Giấy phép kinh doanh, con dấu, đăng bố cáo, mở tài khoản ngân hàng |
| Gói Hoàn Thiện | 4.000.000 VNĐ | 5-7 ngày | Bao gồm các dịch vụ trong gói cơ bản + đăng ký hồ sơ ban đầu, đăng ký hóa đơn điện tử (300 số), đăng ký chữ ký số (1 năm), miễn phí kế toán 2 tháng. |
| Gói Nâng Cao | 4.900.000 VNĐ | 5-7 ngày | Bao gồm các dịch vụ trong gói hoàn thiện + đăng ký chữ ký số (3 năm). |
Chi phí dịch vụ chuyển đổi loại hình doanh nghiệp tại Thuế Quang Huy:
| Loại Chi Phí | Số Tiền | Mô Tả |
| Phí dịch vụ Thuế Quang Huy | 550.000 VNĐ | Dịch vụ trọn gói hỗ trợ chuyển đổi loại hình doanh nghiệp. |
| Phí Nhà nước | 950.000 VNĐ |
|
| Tổng chi phí | 1.500.000 VNĐ |
Lưu ý: Các chi phí trên có thể thay đổi tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng trường hợp. Vui lòng liên hệ Thuế Quang Huy để được tư vấn chi tiết và cập nhật thông tin mới nhất.
Các câu hỏi thường gặp về phát hành cổ phiếu
Công ty TNHH có được phát hành cổ phiếu không?
Công ty TNHH không được phép phát hành cổ phiếu theo quy định tại Điều 46, Khoản 3 và Điều 74, Khoản 3 của Luật Doanh nghiệp 2020. Tuy nhiên, công ty TNHH có thể chuyển đổi thành công ty cổ phần, và khi đó, doanh nghiệp mới có quyền phát hành cổ phiếu theo quy định pháp luật.
Công ty Cổ phần được phát hành cổ phiếu khi nào?
Công ty cổ phần được phép phát hành cổ phiếu ngay từ khi thành lập để huy động vốn. Tuy nhiên, số lượng cổ phiếu phát hành phải được đăng ký và ghi rõ trong điều lệ công ty, gọi là “cổ phiếu được phép phát hành”. Nếu công ty muốn thay đổi số lượng cổ phiếu này, cần có sự đồng ý của đa số cổ đông và tiến hành sửa đổi điều lệ.
Phát hành cổ phiếu đóng vai trò quan trọng trong việc huy động vốn, giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô và tăng cường năng lực cạnh tranh. Qua bài viết này, chúng tôi đã giải đáp câu hỏi “doanh nghiệp nào được phát hành cổ phiếu” giải thích chi tiết về cổ phiếu và những điều kiện cần thiết để phát hành cổ phiếu.
Như vậy, theo quy định hiện nay, Việt Nam chỉ có công ty cổ phần là loại hình doanh nghiệp duy nhất được phép phát hành cổ phiếu. Các doanh nghiệp còn lại nếu muốn phát hành cổ phiếu để gọi vốn thì bắt buộc phải chuyển đổi loại hình.
Để thuận tiện cho việc thành lập công ty cổ phần hoặc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, dịch vụ của Thuế Quang Huy sẽ là lựa chọn lý tưởng. Với kinh nghiệm lâu năm và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến giải pháp nhanh chóng và hiệu quả, giúp doanh nghiệp quý khách dễ dàng thực hiện các thủ tục cần thiết để phát hành cổ phiếu.
