Khi tìm hiểu về khởi nghiệp hay tài chính và đầu tư, một câu hỏi nhập môn bạn cần phải biết là: Cổ phần là gì?
Cổ phần là phần nhỏ nhất của vốn điều lệ mà một công ty cổ phần phát hành, chia vốn thành nhiều phần bằng nhau. Người sở hữu cổ phần, được gọi là cổ đông, có quyền lợi và trách nhiệm tương ứng với số lượng cổ phần họ nắm giữ.
Loại hình công ty cổ phần giúp tổ chức huy động vốn một cách hiệu quả hơn nhiều loại hình khác, đặc biệt thu hút các nhà đầu tư tham gia vào hoạt động kinh doanh của công ty.
Dù bạn là nhà đầu tư mới hay bạn là doanh nhân chuẩn bị khởi nghiệp, bài viết này chắc chắn sẽ rất hữu ích dành cho bạn. Hãy cùng Thuế Quang Huy tìm hiểu tất tần tật về thế nào là cổ phần, đặc điểm công ty cổ phần, các loại cổ phần phổ biến,… trong bài hướng dẫn dưới đây!
Căn cứ pháp lý về cổ phần công ty
- Điều 111 – 114 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định chi tiết về công ty cổ phần, vốn, thời hạn thanh toán cổ phần đã đăng ký mua, cũng như thông tin các loại cổ phần cụ thể.
- Điều 115 – 118 Luật Doanh nghiệp 2020 chi tiết hóa đặc điểm của từng loại cổ phần như cổ phần phổ thông, cổ phần ưu đãi,…
- Và nhiều quy định liên quan đến cổ phần công ty theo Luật Doanh nghiệp 2020.
Cổ phần là gì?
Cổ phần là một đơn vị của vốn điều lệ trong một công ty cổ phần, được chia thành các phần bằng nhau và gọi là cổ phần. Mỗi cổ phần đại diện cho một phần tỷ lệ nhất định trong công ty và có giá trị xác định.
Người sở hữu cổ phần, hay còn gọi là cổ đông, có quyền nhận được các lợi ích từ việc sở hữu cổ phần, như là quyền biểu quyết trong các quyết định của công ty và được nhận cổ tức nếu công ty chia lợi nhuận.
Lấy ví dụ, công ty A có vốn điều lệ là 50 tỷ đồng, được chia thành 10,000 cổ phần bằng nhau. Điều này có nghĩa là mỗi cổ phần của công ty A có giá trị là 5 triệu đồng (50 tỷ đồng / 10,000 cổ phần).
Đặc điểm của cổ phần công ty
Dưới đây là một số đặc điểm của cổ phần công ty giúp các nhà đầu tư mới xác định được cách thức quản lý và quyền lợi của mình khi trở thành cổ đông.
Các đặc điểm này bao gồm quyền sở hữu tài sản, mệnh giá của cổ phần, tính dễ dàng chuyển nhượng và tính chất không thể phân chia. Tìm hiểu chi tiết cùng Thuế Quang Huy ngay sau đây.
Biểu hiện về quyền sở hữu tài sản
Cổ phần chính là biểu hiện rõ nét nhất về quyền sở hữu tài sản trong một công ty cổ phần. Mỗi cổ đông sẽ sở hữu một phần của tài sản và lợi nhuận của công ty tương ứng với số lượng cổ phần mà họ đang nắm giữ.
Ví dụ, nếu công ty B có 1,000 cổ phần và bạn sở hữu 100 cổ phần, bạn sẽ sở hữu 10% tài sản và có quyền tham gia quản lý công ty thông qua việc bầu cử hội đồng quản trị.
Mệnh giá của cổ phần
Mệnh giá của cổ phần là giá trị được ghi rõ trên cổ phiếu và được quy định bởi công ty cổ phần. Đây là mức giá tối thiểu mà một cổ phần có thể được giao dịch hoặc mua vào.
Ví dụ, công ty C có mệnh giá cổ phần là 10,000 đồng. Điều này có nghĩa là mỗi cổ phần mà công ty phát hành sẽ có giá trị tối thiểu là 10,000 đồng.
Tuy nhiên, khi công ty C quyết định bán cổ phần, hội đồng quản trị sẽ xem xét và đưa ra giá chào bán cổ phần. Giá chào bán này phải ít nhất bằng hoặc cao hơn giá thị trường hiện tại của cổ phiếu C.
Giả sử giá thị trường hiện tại của cổ phiếu C là 15,000 đồng mỗi cổ phần, hội đồng quản trị có thể quyết định bán cổ phần với giá chào bán là 15,000 đồng hoặc cao hơn để thu hút các nhà đầu tư.
Tính dễ dàng chuyển nhượng
Cổ phần có tính dễ chuyển nhượng cao, cho phép các nhà đầu tư mua bán cổ phần dễ dàng trên thị trường chứng khoán.
Ví dụ, nếu bạn là cổ đông của công ty X và muốn bán 500 cổ phần của mình cho một nhà đầu tư khác, bạn có thể thực hiện giao dịch mua bán trên thị trường chứng khoán. Điều này cũng giúp tạo ra một cấu trúc vốn mở cho công ty, sự tham gia của các cổ đông có thể thay đổi linh hoạt theo thời gian và theo diễn biến kinh doanh của công ty.
Tính không thể phân chia
Mỗi cổ phần đã được chia thành các đơn vị nhỏ nhất và bằng nhau từ vốn điều lệ của công ty. Do đó, không thể chia nhỏ hay phân lô cổ phần thành đơn vị nhỏ hơn so với các cổ phần đã được xác định ban đầu.
Các loại cổ phần phổ biến hiện nay
Các loại cổ phần điển hình trong một công ty là cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi.
Cổ phần phổ thông là loại cổ phần cơ bản và phổ biến nhất trong một công ty cổ phần, cho phép cổ đông tham gia vào quản lý công ty và có quyền biểu quyết trong các cuộc họp cổ đông. Ngược lại, cổ phần ưu đãi mang đến các ưu đãi đặc biệt như ưu tiên nhận cổ tức, ưu tiên trong việc hoàn lại vốn khi công ty giải thể, nhưng thường không có quyền biểu quyết.
Chi tiết về từng loại cổ phần sẽ được giải đáp trong phần dưới đây!
Cổ phần phổ thông là gì?
Cổ phần phổ thông là loại cổ phần cơ bản, phải có trong một công ty cổ phần, đại diện cho quyền sở hữu và quyền lợi của cổ đông trong công ty đó.
Đặc điểm của cổ phần phổ thông như sau:
Về chủ sở hữu: Cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông, có thể là cá nhân/ tổ chức, có quyền tham gia vào quản lý và ra quyết định của công ty thông qua việc bầu chọn tại các cuộc họp cổ đông.
Ngoài ra, các cổ đông sáng lập công ty phải đồng ý đăng ký mua ít nhất 20% tổng số cổ phần phổ thông được phép chào bán khi họ thành lập doanh nghiệp.
Khả năng chuyển đổi và chuyển nhượng: Cổ phần phổ thông cho phép cổ đông dễ dàng chuyển nhượng cổ phần cho người khác.
Tuy nhiên, cổ phần phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi vì hai loại cổ phần này có những đặc điểm và quyền lợi khác nhau, được tạo ra để phục vụ các mục đích riêng biệt trong cấu trúc vốn của một công ty.
Quyền của cổ đông: Cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông có quyền tham gia biểu quyết và quyết định trong các cuộc họp cổ đông như là bầu ra Ban điều hành và phê duyệt các chính sách tài chính, chiến lược kinh doanh và phân chia cổ tức của công ty.
Ngoài ra còn có quyền nhận cổ tức và quyền lợi khi thanh lý công ty. Trong trường hợp công ty giải thể, cổ đông phổ thông sẽ nhận lại phần tài sản còn lại sau khi các khoản nợ và nghĩa vụ cho cổ đông ưu đãi đã được thanh toán.
Cổ phần ưu đãi là gì?
Cổ phần ưu đãi là loại cổ phần mang lại cho cổ đông những quyền lợi đặc biệt so với cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông. Các quyền lợi này thường liên quan đến cổ tức, quyền nhận lại vốn, và các quyền khác khi công ty giải thể.
Có 4 loại cổ phần ưu đãi thường gặp, gồm có:
- Cổ phần ưu đãi biểu quyết
- Cổ phần ưu đãi cổ tức
- Cổ phần ưu đãi hoàn lại
- Cổ phần ưu đãi khác theo quy định của Điều lệ Công ty.
Mời bạn tham khảo bảng so sánh các loại cổ phần ưu đãi sau đây:
| Đặc điểm | Cổ phần ưu đãi biểu quyết | Cổ phần ưu đãi cổ tức | Cổ phần ưu đãi hoàn lại |
| Khái niệm | Cổ phần mang lại cho cổ đông quyền biểu quyết cao hơn cổ đông phổ thông. | Cổ phần mang lại quyền nhận cổ tức với tỷ lệ cố định hoặc cao hơn cổ phần phổ thông. | Cổ phần mang lại quyền hoàn lại vốn đầu tư theo các điều kiện nhất định, trước cổ đông phổ thông. |
| Về chủ sở hữu | Thường dành cho nhà sáng lập hoặc tổ chức được Chính phủ ủy quyền. | Thường dành cho nhà đầu tư muốn đảm bảo nhận cổ tức ổn định. | Dành cho nhà đầu tư muốn đảm bảo khả năng hoàn lại vốn đầu tư. |
| Quyền của cổ đông | Có quyền biểu quyết nhiều hơn so với cổ đông phổ thông, ảnh hưởng lớn đến quyết định của công ty. | Không có quyền biểu quyết, nhưng nhận cổ tức với tỷ lệ cao hơn hoặc cố định. | Không có quyền biểu quyết, nhưng có quyền yêu cầu hoàn lại vốn đầu tư theo điều kiện đã thỏa thuận. |
| Khả năng chuyển đổi | Có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông tuân theo Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông(1). | ||
| Khả năng chuyển nhượng | Không thể chuyển nhượng cổ phần cho người khác, trừ trường hợp thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án liên quan. | Có thể bị hạn chế theo quy định Điều lệ công ty hoặc quyết định của Đại hội đồng cổ đông. | Có thể bị hạn chế theo quy định Điều lệ công ty hoặc quyết định của Đại hội đồng cổ đông. |
So sánh cổ phần và cổ phiếu
Cổ phiếu và cổ phần là 2 khái niệm dễ gây hiểu lầm cho các nhà đầu tư mới. Hãy tìm hiểu sự khác biệt giữa 2 thuật ngữ này như bảng thông tin dưới đây nha:
| Tiêu chí | Cổ phần | Cổ phiếu |
| Khái niệm | Cổ phần là phần chia nhỏ nhất của vốn điều lệ, thể hiện quyền sở hữu trong công ty cổ phần. Khi công ty cổ phần hóa, cổ phần giúp thu hút nguồn vốn đầu tư. | Cổ phiếu được xem là chứng chỉ do công ty cổ phần cấp phát hành, dùng để xác nhận quyền sở hữu cổ phần của cổ đông trong công ty. |
| Phân loại | Có hai loại chính: cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi. | Có 2 loại chính: cổ phiếu ghi danh và cổ phiếu vô danh. |
| Giá trị pháp lý | Dùng để xác định các thành viên nào đã góp vốn vào công ty và chứng minh người sở hữu là cổ đông của công ty. | Là căn cứ pháp lý cho quyền sở hữu cổ phần, thường được sử dụng bởi các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán. |
| Mệnh giá | Được tính bằng vốn điều lệ chia cho tổng số cổ phần, có thể khác với giá chào bán. | Được ghi trên cổ phiếu, thường là 10,000 đồng khi lần đầu chào bán ra công chúng. |
| Nội dung ghi trên cổ phiếu | Không áp dụng trực tiếp cho cổ phần. | Tên, địa chỉ, trụ sở của công ty; số chứng nhận đăng ký kinh doanh; số lượng, loại, mệnh giá mỗi cổ phần và tổng mệnh giá; thông tin về cổ đông; chữ ký của người đại diện theo pháp luật và dấu của công ty; số đăng ký tại sổ công ty, ngày phát hành cổ phiếu. |
Thuế Quang Huy hỗ trợ tư vấn toàn diện về cổ phần công ty
Thuế Quang Huy, với hơn 13 năm kinh nghiệm trong ngành tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp, tự hào là đơn vị chuyên nghiệp và uy tín hàng đầu tại TP. HCM và các tỉnh miền Nam. Chúng tôi đã đồng hành với hơn 1000+ doanh nghiệp, từ những công ty mới thành lập đến các doanh nghiệp lớn.
Thuế Quang Huy cung cấp các dịch vụ liên quan đến cổ phần như:
- Dịch vụ thành lập công ty cổ phần trọn gói, hỗ trợ tư vấn và thực hiện thủ tục thay khách hàng toàn diện, giao hồ sơ tận nhà, tiết kiệm thời gian hiệu quả.
- Dịch vụ thay đổi cổ đông, chuyển nhượng cổ phần
- Dịch vụ tăng giảm vốn điều lệ trong công ty cổ phần
Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và tận tâm, Thuế Quang Huy cam kết mang đến cho khách những giải pháp tối ưu nhất với chi phí cạnh tranh. Tham khảo bảng giá dịch vụ của Thuế Quang Huy ngay dưới đây:
| Dịch vụ tại Thuế Quang Huy | Chi phí và thời gian |
| Dịch vụ Thành lập công ty cổ phần | 1.500.000 đồng, trong vòng 03 – 04 ngày làm việc |
| Dịch vụ Thay đổi cổ đông, chuyển nhượng cổ phần | 1.000.000 đồng, trong vòng 03 – 04 ngày làm việc |
| Dịch vụ thay đổi vốn điều lệ trong công ty cổ phần | 1.000.000 đồng, trong vòng 03 – 04 ngày làm việc |
Liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp mọi thắc mắc một cách tận tình nhất!
Những câu hỏi thường gặp về cổ phần công ty
Loại cổ phần nào được chuyển nhượng tự do?
Cổ phần được tự do chuyển nhượng bao gồm:
- Cổ phần phổ thông: Cổ đông sáng lập có thể được chuyển nhượng tự do cổ phần phổ thông sau 03 năm thành lập công ty.
- Cổ phần ưu đãi hoàn lại: Cho phép cổ đông yêu cầu công ty hoàn lại vốn đầu tư theo các điều kiện đã thỏa thuận
- Cổ phần ưu đãi cổ tức: Giúp cổ đông nhận cổ tức với tỷ lệ cố định hoặc cao hơn, và cũng có thể được chuyển nhượng tự do.
Vốn cổ phần là gì?
Vốn cổ phần là tổng số vốn mà một công ty huy động được từ việc phát hành cổ phần cho các cổ đông. Đây là nguồn vốn quan trọng giúp công ty tài trợ cho hoạt động kinh doanh, đầu tư và phát triển.
Cổ phần ưu đãi bao gồm những loại nào?
Cổ phần ưu đãi gồm 4 loại tất cả: Cổ phần ưu đãi cổ tức; cổ phần ưu đãi hoàn lại; cổ phần ưu đãi biểu quyết; cổ phần ưu đãi khác theo quy định tại điều lệ công ty và pháp luật liên quan đến chứng khoán.
Có những hình thức nào để chuyển nhượng cổ phần?
Có 2 hình thức chính để chuyển nhượng cổ phần:
- Bằng hợp đồng: Cổ đông có thể chuyển nhượng cổ phần thông qua hợp đồng mua bán giữa các bên liên quan, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật và điều lệ công ty.
- Giao dịch trên thị trường chứng khoán: Cổ phần có thể được chuyển nhượng tự do thông qua các giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán, cần tuân thủ quy định liên quan chứng khoán.
Loại cổ phần nào bắt buộc phải có trong công ty cổ phần?
Công ty cổ phần bắt buộc phải có loại cổ phần phổ thông. Cổ phần ưu đãi có thể có hoặc không.
Phân biệt cổ phần phổ thông và cổ phần ưu đãi?
- Cổ phần phổ thông là loại cổ phần bắt buộc một công ty cổ phần phải có. Cổ phần ưu đãi có thể có hoặc không.
- Cổ phần phổ thông không thể chuyển thành cổ phần ưu đãi. Trong khi đó, cổ phần ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phần phổ thông theo nghị quyết họp đại hội đồng cổ đông.
- Cổ đông phổ thông có thể tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác trừ một số trường hợp theo quy định. Ngược lại, chủ sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết không được phép chuyển nhượng, trừ trường hợp là bản án, quyết định của Tòa án hoặc thừa kế, các loại cổ phần ưu đãi còn lại có thể chuyển nhượng được nhưng người có quyền mua phải được quy định trong điều lệ công ty hoặc do đại hội đồng cổ đông quyết định.
Bạn đã hiểu rõ hơn về cổ phần là gì chưa? Hy vọng bài viết trên của Thuế Quang Huy sẽ cung cấp cho bạn một tổng quan kiến thức đầy đủ và hữu ích về khái niệm này cũng như đặc điểm của từng loại cổ phần phổ biến. Nếu bạn có nhu cầu thành lập công ty cổ phần hoặc cần tư vấn kỹ lưỡng hơn về các vấn đề liên quan cổ đông, hãy liên hệ ngay với Thuế Quang Huy để được đội ngũ chuyên gia của chúng tôi hỗ trợ cho bạn một cách tốt nhất!
*Nguồn tham khảo:
(1): https://thuvienphapluat.vn/phap-luat/co-phan-uu-dai-co-duoc-chuyen-doi-thanh-co-phan-pho-thong-va-nguoc-lai-khong-dieu-kien-chuyen-doi-l-198060-123339.html
