Theo báo cáo của Bộ Tài chính, các khoản thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ hoạt động kinh doanh ước đạt 67,9% dự toán, tăng 7,5% so cùng kỳ năm 2023. Trong đó, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) chiếm một tỷ trọng đáng kể, lên tới 49% tổng thu, phản ánh tầm quan trọng của nguồn thu này đối với ngân sách nhà nước (1).
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho dự thảo sửa đổi Luật thuế TNDN điều chỉnh và mở rộng chính sách ưu đãi thuế. Vậy doanh nghiệp mới thành lập có được miễn thuế TNDN không? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các quy định hiện hành và cách thức tận dụng các chính sách ưu đãi thuế này.
Căn cứ pháp lý về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp mới thành lập
- Văn bản hợp nhất số 22/VBHN-VPQH, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 và Luật sửa đổi bổ sung năm 2013, 2014: Quy định về việc doanh nghiệp mới thành lập có được miễn thuế TNDN hay không và các điều kiện cụ thể.
- Nghị định số 218/2013/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 91/2014/NĐ-CP, Nghị định số 12/2015/NĐ-CP: Quy định về thời gian miễn, giảm thuế TNDN đối với doanh nghiệp.
Thuế thu nhập doanh nghiệp là gì?
Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là một loại thuế trực thu của cơ quan thuế, áp dụng cho các doanh nghiệp và tổ chức kinh tế có thu nhập phải chịu thuế. Thu nhập chịu thuế là cơ sở để xác định thu nhập tính thuế, bao gồm các nguồn thu của doanh nghiệp từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, vận chuyển hàng hóa, dịch vụ và các nguồn thu nhập khác theo quy định pháp luật.
Hiện nay, không có văn bản pháp luật quy định chính thức về khái niệm thuế TNDN, tuy nhiên cách tính số tiền thuế phải nộp được quy định rõ tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008. Cụ thể, thuế TNDN được tính dựa trên phần thu nhập tính thuế trong kỳ (doanh thu sau khi đã trừ đi khoản miễn thuế, các chi phí hợp lý) nhân với mức thuế suất TNDN.
Ví dụ, công ty X có thu nhập chịu thuế là 1 tỷ đồng trong năm 2023 sẽ phải nộp thuế TNDN tương ứng, thường áp dụng thuế suất 20%. Tức là công ty phải nộp khoảng 200 triệu đồng thuế TNDN.
Thuế TNDN không chỉ là nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp đối với nhà nước, mà còn là công cụ điều chỉnh, phân bổ nguồn lực kinh tế, thúc đẩy công tác quản lý và phát triển kinh tế – xã hội.
Doanh nghiệp mới thành lập có được miễn thuế TNDN không?
Theo quy định pháp luật hiện hành, không phải trường hợp doanh nghiệp mới thành lập nào cũng được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp. Căn cứ vào Điều 13 và Điều 14 Luật Thuế TNDN 2008 (được sửa đổi bổ sung vào năm 2013, 2014), chế độ ưu đãi về thuế chỉ áp dụng đối với các dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực hoặc địa bàn được ưu đãi.
Điều này có nghĩa là doanh nghiệp mới thành lập chỉ được miễn hoặc giảm thuế TNDN khi thực hiện các dự án đầu tư mới trong các lĩnh vực hoặc địa bàn đặc biệt, trong một khoảng thời gian nhất định.
Trong phần tiếp theo, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về các trường hợp doanh nghiệp mới thành lập có được miễn thuế TNDN và các chính sách ưu đãi cụ thể.
Các trường hợp ưu đãi thuế suất thuế TNDN cho doanh nghiệp mới thành lập
Để có thể hưởng ưu đãi thuế TNDN, doanh nghiệp mới thành lập cần đáp ứng các tiêu chí được quy định tại Điều 13, 14 Luật Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp 2008 và Luật sửa đổi bổ sung năm 2013, 2014. Dưới đây là các trường hợp cụ thể mà doanh nghiệp có thể được áp dụng ưu đãi về thuế suất TNDN khi thực hiện các dự án đầu tư mới.
Trường hợp doanh nghiệp được áp dụng thuế suất 10%
Trong chính sách ưu đãi thuế suất thuế TNDN 10% của Nhà nước nhằm khuyến khích đầu tư vào những lĩnh vực, địa bàn và dự án kinh tế đặc thù, áp dụng cho doanh nghiệp thuộc các trường hợp dưới đây:
| Mức thuế suất | Thời hạn áp dụng | Trường hợp áp dụng |
| 10% | 15 năm | Thu nhập từ dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, khu kinh tế, khu công nghệ cao. |
| 15 năm | Thu nhập từ dự án đầu tư mới liên quan đến: nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ cao, phát triển công nghệ sinh học, sản xuất năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường, và các lĩnh vực đặc thù khác. | |
| 15 năm | Thu nhập từ dự án đầu tư mới trong lĩnh vực sản xuất với quy mô vốn tối thiểu 6.000 tỷ đồng, hoặc sử dụng trên 3.000 lao động. | |
| Không giới hạn | Thu nhập từ hoạt động xã hội hóa trong giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao và môi trường. | |
| Không giới hạn | Thu nhập từ dự án đầu tư – kinh doanh nhà ở xã hội. | |
| Không giới hạn | Thu nhập từ hoạt động trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng; nuôi trồng thủy sản; sản xuất muối và các hoạt động nông nghiệp khác tại địa bàn khó khăn. | |
| Không giới hạn | Thu nhập của hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp. |
Những ưu đãi này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính cho doanh nghiệp mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tại các vùng khó khăn và những ngành công nghiệp quan trọng.
Trường hợp doanh nghiệp được áp dụng thuế suất 17%
Khoản 3, 4 Điều 13 Luật Thuế TNDN 2008 quy định rằng, các doanh nghiệp mới thành lập và thực hiện dự án đầu tư tại các địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc các lĩnh vực ưu tiên đặc biệt được áp dụng mức thuế suất TNDN ưu đãi 17% (kể từ ngày 01/01/2016).
| Mức thuế suất | Thời hạn áp dụng
(Từ ngày 01/01/2016) |
Trường hợp áp dụng |
| 17% | 10 năm | Thu nhập từ dự án đầu tư mới tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn. |
| 10 năm | Thu nhập từ dự án đầu tư mới liên quan đến: sản xuất thép cao cấp; sản xuất thiết bị tiết kiệm năng lượng; tinh chế thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản; sản xuất thiết bị tưới tiêu; sản xuất máy móc, thiết bị phục vụ cho sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp; phát triển ngành nghề truyền thống. | |
| Không giới hạn | Thu nhập của Quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô. |
Chính sách này nhằm khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực và địa bàn có tiềm năng phát triển nhưng còn gặp nhiều khó khăn, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và nâng cao đời sống của người dân tại các vùng miền này.
Các doanh nghiệp nước ngoài mới thành lập
Các doanh nghiệp nước ngoài mới thành lập tại Việt Nam có thể được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, đặc biệt khi đầu tư vào các lĩnh vực hoặc địa bàn được ưu tiên phát triển.
Những chính sách này được thiết kế nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài, thúc đẩy phát triển kinh tế, và nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế.
Ba đối tượng doanh nghiệp nước ngoài áp dụng các ưu đãi này bao gồm:
- Doanh nghiệp mới thành lập thực hiện dự án công ích như: trồng rừng, xây dựng cơ sở hạ tầng tại vùng sâu, vùng xa.
- Chủ doanh nghiệp là công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài về nước để thực hiện các dự án đầu tư.
- Nhà đầu tư nước ngoài thực hiện chuyển nhượng một phần vốn góp cho các doanh nghiệp nhà nước hoặc các doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối.
Điều kiện về thời gian miễn, giảm thuế TNDN
Theo quy định tại Điều 14 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2008 và được bổ sung bởi khoản 8 Điều 1 Luật sửa đổi năm 2013, thời gian miễn, giảm thuế TNDN áp dụng cho các doanh nghiệp tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là các điều kiện doanh nghiệp cần đáp ứng để được miễn, giảm thuế TNDN:
Trường hợp 1: Miễn thuế 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo
- Thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm.
- Thu nhập từ dự án đầu tư mới trong lĩnh vực xã hội hóa tại địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.
Trường hợp 2: Miễn thuế 4 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 5 năm tiếp theo
- Thu nhập từ dự án đầu tư mới trong lĩnh vực xã hội hóa tại địa bàn không thuộc diện khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn (theo Phụ lục III Nghị định 218/2013/NĐ-CP).
Trường hợp 3: Miễn thuế 2 năm, giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo
- Thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư mới áp dụng thuế suất ưu đãi 17% trong 10 năm.
- Thu nhập từ dự án đầu tư mới tại Khu công nghiệp (trừ khu công nghiệp nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội thuận lợi).
Các trường hợp doanh nghiệp không được áp dụng ưu đãi miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp
Ngoài những trường hợp miễn thuế thu nhập doanh nghiệp mới thành lập, các doanh nghiệp thuộc đối tượng sau không được hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế TNDN:
- Doanh nghiệp thực hiện hoạt động chuyển nhượng vốn hoặc quyền góp vốn.
- Doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm thuộc phạm vi bất động sản (trừ nhà ở xã hội).
- Doanh nghiệp đầu tư hoặc tham gia dự án đầu tư.
- Quyền thăm dò và khai thác khoáng sản không nằm trong diện ưu đãi thuế.
- Các hoạt động kinh doanh, giao dịch, sản xuất diễn ra ngoài lãnh thổ Việt Nam.
- Hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản quý hiếm và dầu khí.
- Các hoạt động liên quan đến hàng hóa và dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Một số câu hỏi thường gặp về ưu đãi thuế cho doanh nghiệp mới thành lập
Doanh nghiệp mới thành lập được miễn thuế gì?
Doanh nghiệp mới thành lập trong năm 2024 sẽ được miễn lệ phí môn bài cho năm 2024. Chính sách này áp dụng cho cả các hộ gia đình, cá nhân, hoặc nhóm cá nhân bắt đầu hoạt động sản xuất và kinh doanh trong năm 2024.
Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chú ý, vẫn phải thực hiện kê khai và nộp các loại thuế khác đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Có những hạn chế nào khi áp dụng ưu đãi thuế TNDN cho doanh nghiệp mới thành lập?
Doanh nghiệp sẽ không được hưởng ưu đãi thuế TNDN nếu tham gia vào các hoạt động chuyển nhượng vốn, đầu tư vào bất động sản (ngoại trừ nhà ở xã hội), hoặc khai thác khoáng sản. Những lĩnh vực này không đủ điều kiện để nhận ưu đãi thuế theo quy định hiện hành. Do đó, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng về loại hình hoạt động của mình để xác định khả năng áp dụng ưu đãi thuế.
Doanh nghiệp mới thành lập mới được chuyển đổi từ hộ kinh doanh có được miễn thuế TNDN không?
Căn cứ vào Khoản 2 Điều 16 của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017, doanh nghiệp mới thành lập từ hộ kinh doanh có thể được miễn thuế TNDN trong thời hạn nhất định, nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Trước khi chuyển đổi, hộ kinh doanh phải có hoạt động sản xuất, kinh doanh liên tục ít nhất là 12 tháng tính đến ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.
- Doanh nghiệp mới thành lập không được bao gồm trường hợp người đại diện pháp luật, thành viên hợp danh, hoặc người có số vốn góp cao nhất trong doanh nghiệp cũ đã tham gia hoạt động kinh doanh trong vòng 12 tháng trước khi thành lập doanh nghiệp mới.
Ngoài ra, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Luật TNDN, đề xuất bổ sung quy định miễn thuế cho doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh nhằm hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Cụ thể, sửa đổi quy định tại Khoản 4 Điều 15 của Luật Thuế TNDN như sau: doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh sẽ được miễn thuế TNDN trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế.
Doanh nghiệp mới thành lập đang trong giai đoạn lỗ có phải thực hiện nghĩa vụ thuế TNDN?
Doanh nghiệp mới thành lập đang trong giai đoạn lỗ không phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế TNDN. Theo quy định pháp luật, doanh nghiệp chỉ phải kê khai và nộp thuế TNDN khi có thu nhập chịu thuế. Nếu doanh nghiệp lỗ hoặc thu nhập tính thuế âm, nghĩa là không có lợi nhuận, vậy thì không phải đóng thuế TNDN. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai thuế theo quy định.
Bài viết trên đây đã giải đáp chi tiết về việc liệu doanh nghiệp mới thành lập có được miễn thuế TNDN hay không. Doanh nghiệp mới được hưởng ưu đãi về thuế suất trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như khi chuyển đổi từ hộ kinh doanh hoặc hoạt động trong lĩnh vực đặc thù. Tuy nhiên, để được hưởng những ưu đãi này, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện cụ thể và tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật.
Để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc giải quyết các vấn đề thuế và tận dụng tối đa các ưu đãi thuế, Thuế Quang Huy cung cấp dịch vụ tư vấn thuế và hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp. Liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn chi tiết và đảm bảo doanh nghiệp của bạn thực hiện nghĩa vụ thuế chính xác và duy trì hoạt động suôn sẻ.
*Nguồn Tham Khảo:
(1) https://dangcongsan.vn/kinh-te/thu-nsnn-7-thang-dat-dat-gan-70-du-toan-674959.html
